به گزارش سلام لردگان، به نقل از فارس، غار ماهي کور در استان لرستان صحنه حيات گونه‌اي است که شايد بتوان آن را شگفت انگيزترين گونه ماهي در کشورمان دانست، ماهي که با بدني شفاف توانايي ديدن ندارد.
* ماهي کور يکي از گونه‌هاي کمياب و اندميک ايران است
ماهي کور يکي از گونه‌هاي کمياب و اندميک ايران است که در دنيا گونه‌اي منحصر به فرد محسوب شده و در غارماهي کور در منطقه تنگ هفت استان لرستان زندگي مي‌کند.
به نوعي مي‌توان تنها اثر طبيعي ملي لرستان را نخستين غارماهي حقيقي جهان دانست که نخستين بار توسط ژئولوژيست دانمارکي در سال 1937 کشف شد.
اين‌گونه داراي ويژگي‌هاي منحصر به فردي است که البته "نابينا" بودن آن نخستين ويژگي خاص اين‌گونه ماهي محسوب مي‌شود، موضوعي که البته تنها ويژگي‌هاي منحصر به فرد ماهي کور نيست.
ماهي کور داراي بدني فشرده و سري تخت بوده و دو جفت سبيل در گوشه‌هاي دهانش دارد و به خاطر اينکه فاقد قدرت بينايي است، تنها از طريق سبيل‌هاي حسي اطراف دهان و خط جانبي موجود بر دو طرف شکم خود قادر به درک حسي پيرامون خود است.
*تنها اثر طبيعي ملي استان لرستان
ماهي کور غاري است که در استان لرستان، در بخش پاپي و در نزديکي روستايي به نام لِوَن واقع شده است، اين غار تنها اثر طبيعي ملي استان لرستان است، اين اثر در سال 1384 به عنوان اثر طبيعي ملي ثبت شده است.
دو نمونه نادر و منحصربه‌فرد از ماهيانِ کور در اين غار وجود دارد که مشابه آنها در هيچ نقطه ديگري از دنيا يافت نشده است.
اين ماهي فاقد قدرت بينايي بوده و به طور کامل کور است و هيچ‌گونه آثاري از چشم خارجي در آنها مشاهده نمي‌شود و به دليل اينکه در آب‌هاي زيرزميني و در تاريکي غارها زندگي مي‌کنند، به ماهي کور غارزي معروف هستند.
*چگونگي کشف غار ماهي کور
در سال 1308 دو نفر طبيعي‌دان دانمارکي که به همراه مجريان پروژه راه‌آهن سراسري تهران - جنوب، به منطقه آمده بودند، پس از بررسي در مورد سرشاخه رود سيرم و جويبار کايرود، به يک حفره آبي در نزديکي روستاي لون مي‌رسند و در آنجا با يک نوع ماهي کور مواجه مي‌شوند.
آنها چند نمونه از اين نوع ماهي را به کشورشان انتقال مي‌دهند و به نام ماهي کور «ايرانو سيپريس» به ثبت مي‌رسانند، اما ظاهرا از افشاي محل کشف ماهي‌ها خودداري مي‌کنند.
تيم تحقيقاتي و اکتشافي يک محقق انگليسي به نام آنتوني جان اسميت از جانب دانشگاه آکسفورد، روز 26 خرداد سال 1330 به دنبال کشف محل ماهي کور به ايران و به شهر کرمان سفر مي‌کند، اما پس از سه ماه تحقيق با دست خالي به انگليس باز مي‌گردد.
او 26 سال بعد متوجه مي‌شود که ماهي مورد نظرش نه در قنات‌هاي کرمان بلکه در کوه‌هاي زاگرس وجود دارد و بر اين اساس در سال 1356 به دنبال رد پاي دانمارکي‌ها به منطقه پاپي لرستان سفر مي‌کند و موفق به کشف محل ماهي کور مي‌شود و چند نمونه از آنها را با خود به انگليس مي‌برد.
*مشخصات ماهيانِ کور اين غار
يک نمونه از ماهيان غارزيستگاه اين ماهي در آب‌هاي زيرزميني است، در غار ماهي کور به دليل اينکه دهانه اين غار به سطح آب‌هاي زيرزميني اتصال دارد، اين امکان به وجود آمده که ماهي کور در طول شب‌ها به نزديکي سطح آب در دهانه غار بيايد، اين ماهي تنها روزهاي گرم سال در نزديکي آب‌هاي سطحي زمين ديده مي‌شود، دماي آب محل زندگي اين ماهي از 5 تا 28 درجه سانتيگراد متغير است.
*ارزش علمي و تحقيقاتي ماهي کور
ماهيان کور به لحاظ شيلاتي فاقد ارزش اقتصادي هستند، اما به عنوان منابعي از ذخائر ژنتيکي نادر، در بسياري از پژوهشکده‌ها مورد ارزيابي و مطالعه قرار گرفته‌اند و يا به عنوان ماهي‌هاي زينتي شگفت‌انگيز و زيبا در موزه‌هاي حيات وحش و آکواريم‌ها در معرض ديد علاقه‌مندان قرار داده مي‌شوند.
مسير دسترسي به غار، از طريق جاده غار ماهي‌کور و هم از طريق راه‌آهن قابل دسترس است.
*خطر انقراض
ماهي کور غارزي در ناحيه‌اي دورافتاده قرار گرفته است و از نظر دسترسي بسيار مشکل است و اين امتيازي براي اين ماهي به شمار مي‌آيد، ولي برخي افراد اين دردسر را مي‌پذيرند که خود را به دهنه غار رسانده و ماهي‌هايي که به سطح آب مي‌آيند را صيد کنند، به اين جهت که در آکواريوم نگهداري کنند و برخي نيز آنها را به قيمت‌هاي بالا خريد و فروش مي‌کنند، بي‌خبر از آنکه اين ماهي در محلي غير از زيستگاه اصلي‌اش، کمتر از يک ماه زنده مي‌ماند.
در ادامه مديرکل حفاظت محيط زيست لرستان در اين خصوص گفت: عنوان اثر طبيعي ملي غار ماهي کوه لرستان از سال 85ثبت ملي شده است.
محمدحسين بازگير اظهار کرد: در اين غار دو نوع ماهي کور زندگي مي‌کنند که يکي از اين گونه‌ها در دنيا مختص به لرستان است.
*يکي از اين گونه‌هاي ماهي کور مختص به لرستان است
وي افزود: در هيچ جاي دنيا اين‌گونه نادر وجود ندارد.
اين مسئول در خصوص راه دسترسي به اين غار اشاره کرد و گفت: در گذشته تنها راه دسترسي به اين غار بايد از طريق راه‌آهن دورود به انديمشک صورت مي‌گرفت و از راه‌آهن تا غار 17کيلومتر پياده‌روي انجام مي‌گرفته است اما با احداث راه دسترسي سد بختياري فاصله غار تا اين جاده به يک کيلومتر رسيده است.
بازگير ياد‌آور شد: براي محافظت از اين اثر طبيعي ملي محيط بانان اين سازمان در آنجا مستقر هستند و کار حفاظت از اين غار با ارزش را انجام مي‌دهد.
مديرکل حفاظت محيط زيست لرستان گفت: گردشگران خاصي به اين غار مراجعه مي‌کنند، زيرا بيشتر کساني که به اين غار مراجعه مي‌کنند از کساني هستند که پروژه‌هاي تحقيقاتي، علمي و مطالعاتي را انجام مي‌دهند.
بازگير تصريح کرد: محدوده غار ماهي کور 40 هکتار است که در يک منطقه بکر و زيبا در لرستان قرار گرفته است.
وي افزود: اداره محيط زيست لرستان توانسته است، در اين غار تا 20 متر عمق پيشروي کند، اما به دليل نياز به امکانات پيشترفته هنوز به عمق واقعي آن دست پيدا نکرده‌ايم.
انتهاي پيام/